भारतीय अभिनेता संजीव कुमार हिन्दी सिने’माको उत्कृष्ट अभिनेताहरुमा गनिन्छन। संजीव कुमारको वास्तविक नाम हरिभाई जरी’वाला थियो। फिल्मह रूमा आएनका लागि उनले आफ्नो नाम परिवर्तन गरेका थिए ।
संजीव कुमारले पनि गुजराती नाटक र नाटकमा धेरै समय बिताए। फिल्म’हरूमा उनको क’रियर फिल्म ‘हम हिन्दुस्तानी’ बाट शुरू भयो, त्यसपछि उनले एक सय एक फिल्म दिए। ६ नोभेम्बर, १९८५ मा, संजीव कुमारले संसारबाट बिदाइ भए।
संजीव कु मार पनि ती कलाका’रहरू मध्ये एक थिए जसले सधैं करियरमा प्रयोग गरि रहन्थे। त्यतिखेर, अन्य कलाकारहरू आफुभन्दा बढी उमेरको भुमिका खेल्न नचा’हँदा संजीव कुमार सहजै मान्थे। थिए’टरमा काम गर्दा पनि उनले कुनै उमेरको पर्वाह नगरि मंचमा उत्रिए।
शुरुमा संजीव कु’मारले ‘राजा और रंक’, ‘बचपन’, ‘शिकार’ लगा:यतका धेरै फिल्महरू गरे तर खासै सफलता मिलेन। सन् १९७० मा रिलीज भएको फिल्म ‘खेलौना’ मा संजीव कुमारको चरित्रलाई मानिसहरूले धेरै मन पराएका थिए। फिल्म सुपर’हिट भयो र संजीव कुमार:माथि सबैको नजर पर्यो।
संजीव कु’मारको नाम अभिनेत्री विजेता पंडितकी बहिनी सुलक्षणा पंडित, सुचित्रा सेन र हेमा मालि’नीसँग जोडिएको थियो । एक अन्तर्वार्तामा, अभिनेत्री अंजु महेन्द्रुले भनेकी थिइन, ‘संजीव कुमार अफेयर रहेका महिलामाथि धेरै शंका गर्थे । उनलाई लाग्यो उनीहरु आफ्नो पैसालाई माया गर्छिन्। साय:द यही सोचको कारण उनको वि’वाह भएन। ‘
संजीव कुमार र हेमा मालिनीको नाम खबरमा छाए’को थियो। १९७४ को क्रममा धर्मेन्द्र ले मात्र नभइ संजीव कुमार र जितेन्द्रले पनि हेमासँग प्रेम गरे । हेमा मालि’नीलाई धर्मेन्द्र बाहे:क जितेन्द्र र सं’जीव कुमार पनि मन पाउथे साथै विवाह गर्न चाहान्थे।
संजीव कुमारले हेमा मालिनी:लाई प्रस्ताव राखेका थिए र हेमाले उन’लाई मन पराउँ थिइन् । संजीव कुमारले आफ्ना बाबुआमालाई हेमा मालिनीसँग विवा’हको लागि प्रस्ताव लिएर पठाए।
हेमाकी आमाले आफ्नी छोरीको बिहे गर्ने उमेर नभएको भन्दै प्रस्ता:वलाई अस्विकार गरिन्। यसपछि संजीव कुमारले उनका साथी जितेन्द्र:लाई विवाहको प्रस्ताव लिएर हे’माको घरमा पठाए।
जितेन्द्रले हेमा लाई सम्झाए तर हेमाले जितेन्द्र’लाई उनी संजीव मन पराउँछिन् तर विवाह गर्न सक्दिन भनिन्। हेमाको कुरा सुनेर संजीव साह्रै दुखी भए। संजी:वले र क्सी पि उन थाले।
यसकारण, उनको स्वास्थ्य पनि बिगार्न थाल्यो। संजीव कुमा’रको प्रस्ताव अस्विकार गरेपछि जितेन्द्र र हेमा मालिनीको सम्बन्ध बढ्न थाल्यो। यसैबीच, धर्मेन्द्र ‘ड्रीम गर्ल’ को जीवनमा आए र धर्मेन्द्र:सँग विवाह गर्ने निर्णय गरिन्।
हेमा मालिनीले अस्वीकार गरे’पछि संजी’व कुमारले अझ बढी र क्सी पि उ न थाले। त्यसप’छि उनले आजिवन विवाह गरेनन् । उनले आफ्नो सम्पूर्ण जीवन एक्लै बिताए। संजीव कुमा’रको बाल्य’कालदेखि नै मुटको रोग थियो। ४७ वर्षको उमेरमै उनको निधन भयो ।